Wolontariat dla dziedzictwa

Koło Naukowe „Młoda Urbanistyka” działające na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej przy Instytucie Projektowania Miast i Regionów, wspólnie z Fundacją „Zawsze Warto”, realizuje projekt edukacyjny pod nazwą ”KOLONIE JÓZEFA”. Jest on elementem  Programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wolontariat dla dziedzictwa.

KOLONIE JÓZEFA to działania prowadzone we wsiach na terenie gmin powiatu nowosądeckiego: Stary Sącz, Łącko, Podegrodzie, Rytro. Świadomość znaczenia wartości kulturowych zapisanych w architekturze tego terenu, jest jednym z głównych przesłań jakie studenci pragną podczas warsztatów przekazać mieszkańcom. Dziedzictwo architektury kolonistów józefińskich na Sądecczyźnie  jest wysoce zagrożone z powodu niskiej świadomości mieszkańców oraz nawarstwień i konfliktów wynikających z trudnej i wielokulturowej przeszłości. Głównym więc  celem wolontariatu jest  popularyzacja zabytków materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego  oraz zaangażowanie lokalnej ludności w działania pro kulturowe.

Zabudowa drewniana oraz murowana kolonistów józefińskich, tak bardzo różniąca się od zabudowy rodzimych mieszkańców terenów Sądecczyzny, w najbliższym dziesięcioleciu zniknie z krajobrazu Beskidu  Sądeckiego. Jest to związane z niszczeniem budynków, które w dużej mierze są niezamieszkałe lub nieremontowane oraz z rozwojem nowych technologii w budownictwie i zmianą charakteru pracy właścicieli obiektów. Ten proces można zatrzymać edukując społeczeństwo na poziomie wszystkich grup wiekowych, we współpracy z instytucjami działającymi na tym terenie i samorządami lokalnymi. Studenci podczas obozów naukowych organizowanych w powiecie nowosądeckim dokonują inwentaryzacji najbardziej zagrożonych likwidacją i niszczeniem zabudowań, będących pozostałościami po koloniach józefińskich, jak również prowadzą warsztatowe zajęcia edukacyjne  dla dzieci .

Pierwszy obóz odbył się w dniach 7 – 9 lipca  2017 r. w Gołkowicach Górnych, kolejny wyjazd planowany jest w  październiku 2017 roku.

Celem projektu jest poszerzenie wiedzy, rozwijanie świadomości i aktywności w ochronie dziedzictwa kulturowego studentów – wolontariuszy i mieszkańców gmin sądeckich w zakresie wielokulturowego dziedzictwa. Działania koła prowadzą do podniesienia znaczenia spuścizny przodków w oczach mieszkańców, jednocześnie dając odbiorcom możliwość wykorzystania go w promocji turystycznej regionu.